0

Zomite le CNF/A Thu: Kawlgam ah Kumpi U Ne Win kumpi hun akipan abeisa 2012 ciaang dong galkap kumpite thuneihna nuaiah Thau muk tawh gammite hong ukcipna pen tu in kum 50-60 kikal bang sawt khin ta hi. Hih banga galkap kumpi in zawhtawh thu le Thau muk tawh gam a ukna le amakaihna pen a kithuah zawhloh ciangin, abeisa 1988 kumin Kawlgam Siamsinte (University Student) makai in gammite khempeuh in sih le sih ci in, Kumpite nasepzia langpanna le lungphona (Demonstration Rally) Kawlgam bupah nasiatak kinei a, Sang naupangte le gammitea tulsawm a simin sihlawh uh hi. Tua bang a galkap kumpite ukna le bawlsiatnate khauhpai semsem in, Kawlgam sungah gammite in a tuni ciang dong a khangkhang in gentheih haksatna le sihna manna tawh kidim ahih manin, Asia le leitungbup ah Kumpi gilohna tungtawn gentheina tawh akidim gamzawng pen khatin kiciamteh hi.

I gensa mah bangin Kawlgam galkap kumpite' akithuakzawhloh ciangin sangnaupangte le gammite in Kumpi do/ langhpan in Thau tawh gamnuai/ singnuai bel ciat uh a, Kawlgam sunga om Kawlmi le mualmi cih om loin, kumpi langpang galkap kiphuankhia ciat hi. Tua kumpi langdo galkapte sungah Chin State min pua in Chin National Font (CNF) kiphuankhia in, tua min mah tawh Chin National Army (CNA) cih nei uh hi. Hih CNF te in Zogam (Chin State) mun tuamtuam ah om kawikawi uh a, adiakdiak in Zogam sung Tedim gamgi le India Mizoram gamgi tengah phualsat in om thapai uh hi. Kumpi langdo min pua ahih hangin galkap kumpte tawh kikap/ kido kha ngei peuh mah loin, Tedim gam sung khua tuamtuam ah zawhthawh thu tawh khut dawh ngenin sum le pai, Vokno Akno laksak uh hi. Tua bek tham loin India gam Mizoram lamah sumzuak, sum zong Bawngkai; Vokkai le Akzuakte matsak gamgi pan matsak in, a Vok, Ak zuakte uh gawh sak ziauziau in gamtatsia mahmah uh hi. Hih bangin Zogam leilu lam Tedim le Tonzang gamhuam sungah Zomite' thuak lah mahmah hiamgam nasemte ahi uh hi.

Tua bangin khua tuamtuam ah lut kawikawi in, zawhthawh thu / Thaumuk tawh khuamite neihsate a laksak ban ah, a Thau le thautangte akipan a vante uh puasak in Taiban paisak uh hi. Hih bangin Tedim le Tonzang, Cikha gam huam tengah gammite bawlsiatna nasiataak nei uh a, khua Hausate nangawn sat le vua bek tham loin, hon khat mah That/ kaplum uh hi. Tua a thahlupte sungah Tungzang Khua hausapa Pa Zam Tung Thang zong kihel hi. Hih bangin a khua khua ah khuamite abawlsiat bek hi loin, hausa upate dong a thahlupna hangin, Galkap Kumpite sangin CNF te kimudah le kikihta zaw ta mawk hi. CNF te' gamtatsiatna hangin Kawl galkapte nangawn in gammite hu le kem kik lehbulh ta uh ahhih manin, CNF te sangin galkapte ki-it zaw ta hi. A taktak ah hih bangin sangnaupangte in Kumpi langpang in thau a tawina pen gammite a hutna ding le suahtakna ding ngimna hi mah ta le CNF te in gammite bawlsia zaw kan in gamta mawk uh ahih manin, CNF te or sangnaupangte cih kammal limlim a kigen khak ciangin, khuamite lau in kiling keuhkeuh hi. Hih bang teng hangin Tedim gam, Tonzang le Cikha gam sunga om Zomite in tuni ciang dong CNF/A te Dawi sangin kihua le kimuhdah zaw hi.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------
CNF/A in Tungzang Hausa Pa Zam Tung Thang, Naulak (Kum-44) That lum:

A Inn pan Mi khat Samkhia sak:

CNF/A te in sum donna le taiban akisap ciangin akhua khua ah hausate tungtawn in inn misik ah sum dong/ ngen den uh ahih manin, Hausate le CNF te kilawmtat mahmah kul ta hi. Tua banga akithutuak/ akilawmtat hangun alangkhat lamah Kawlgam galkapte kihta zel kawikawi uh ahih manin, khua hausate ading dinmun haksa mahmah hi. Tua bang kawmkal teng tawh abeisa November 25, 2000 (Saturday) ni zingsang lam (9:00 Am) hun pawl-in Pa Zam Tung Thang pen a zi lokuan ahih manin, ata numei neu pen Lia Niang Nun Sang cing/ kemin inn ngakin om hi. A tanu lupna (Luai) sungah ihmusak kawmin a phaitam inn nungah Dai lenbuk (Ekbuk) bawlin a om hi. Tua laitak in, Bawng kai kineih pasalno khat va pai in, " Pa Tung aw khua khungah Kawlgam galkap te-in ka Bawngte hong mat sak in, hehpihna tawh nong ngetsak in " ci-in huhna ngen hi. Tua pasal pen CNF te' maw/ a sawltak khat maw cih kitello hi.

Lamhilh Ding Khat Zawn:
Tua ciangin Hausapa in zong zui pahin, khuakhung mual a Pa Thang Khen Kam inn phaitam(nuung) a tun teh Kawlgam galkapte lah om loin, a kitheihpih ngeisa CNF te honkhat na om hi. CNF ten zong Pa Tung aw, " Ngalbual lamah va pai pak ni-in hong zui pak in !" ci-in paikhiatpih pah uh a, tua amau kihona gei a Inn vengpa naupua linlen a om Pa Cin Lam Thang zong lamhilh dingin Ana tawh sam khia in a vekpi un paikhia uh hi. Cin Lam Thangin zong lau ahih manin, a nau cin kim lai a vengnu Pi Zel Hau Cing ( Cing Ngaih Nem i pi) kiangah cing/ kemsak pakin nusia hi. Paikhiatpih pah in Tungzang khuapam mual dungdung zuihpih suk-in Lingvom lui le luizaang (Citui lui) kituahna Pa Thawng Za Kham i leicial a tun suk uh ciangin, Pa Zam Tung Thang (Hausapa) in CNF te kiangah, " Siate aw... ka zunsuak peuh mah veh aw.!! ci-in a nget le gamla pai saklo in, a pam mahmah ah zuntha sak hi.

Lampi ah Kituahpih Nupa khat Vua Gawp:
A zun thak khit phetin Mangbem lui kicihna lamah paito/ kahtopih uh a, lamhilh a tonpih uh Pa Cin Lam Thang le CNF te 2 a maiah paisak in, a laizang ah Hausapa koih in, a nungah CNF te 2 mah in zui uh hi. Tua bangin a paipai uh le Ngalbual mawtaw lampi tawh kituak/ kilet ahih manin, lampi geiah khawl ngam loin, lam nawl Lobual lakah khawlpih uh hi. Pai khia kik leuleu in Ngambual le Tungzang gamgi Pa Pau Hau i Lo a tun uh ciangin, CNF te khatin Singdawn ah kahto in a paina ding uh lampi en ci hi. Tua lai pan Ngalbual mual tham zui in Lampi a tunsuk uh le Tuithangte nupa khat lampi a pai mu ahih manin, tua nupate vua gawpin paisai vingveng sawnsawn uh hi.

Pa Cin Lam Thang Buanli ah Ak lei Ding Sawl:
Tua mun pan Ngalbual khua paina lampi kansuk uh a, Philka / Phil tun kicihna a om Tungzangte mah ahi Pa Thang Pian Khai' leicial tuibul piauzaang /sehtaak lak singpi nuai khatah khawlpih uh hi. Tua hun pen nitak lam nai (3:00 Pm) hun pawl hi dingin pa Lam Thangin gen hi. Tua bang a khawl laitak un CNF te in Lamhilh Pa Cin Lam Thang pen Buanli khua ah Ak khai dong ding le taiban (Pawtaa) ding mi 4 va sam pakin! ci-in paisak uh hi. Pa Lam Thang zong lau kawmkawm mahin paipah vingveng in, Buanli pan Taiban a nget mi 3,4 hiam? te tawh nitak lam nai (6:00 Pm) kim pawlin Philka a CNFte le Hausapa omna mun tung suk uh hi. Tua mun a tun ciangin kua ma husa lah kiza nawnlo banah kua mah na om nawn lo mawk ahih manin, Buanli khuamite zong ciahkik mai uh a, Pa Cin Lam Thang bekin tawlkhat sung ngak thapai hi. Kua mahmah awging le husa akizakloh ciangin ciah ding kithawi mai in, Tungzang gam lam zuan in Pangsih kicihna mun Rev.Tun Khan Zam (Tungzang AG pastor) te' Ngasa khawina (Nga khuk) Lobuk ah tawmvei tawlnga hi. Tua hun pen nitum khin thamin khuazing ta banah a ciah suak ding lah CNF te kihtak/ launa tawh ciah ngam loin, Sia Tun Khan Zam te' Lobuk ah amah kia giak suak mai hi. Zan thapai laupipi le lunghimawh mahmah ahih manin ihmu theilo in khuavak dong buk tungah Ak ihmu bangin omin zingsang khuavak teh Tungzang inn lam zuanin ciah hi.

Leicial Tuibul ah Kaplum:
Lamhilh Pa Cin Lam Thang pen Lobuk a gianna pan inn a tun ciangin, a innkuante akipan a veng a pamte le a diakdiak in Hausapa innkuanpihte in thudong bek tham loin khuazangbup kibuai khengkhang ta hi. Tua ciangin meltheih U lenau teng kithawi in, Ngalbuan le Buanli lam zui in India gamgi Zote - Tonsim (Champhai) lam upmawhna tawh kizong masa hi. Zote khua dong kizong in akimuh zawh loh ciangin inn lam kiciah kik a, khuaveng Ngalbualte pawl khat tawh a mau khua sungah kimukha uh hi. Tua Ngalbualte in a genna ah, "Nung November 25 (Sani ni) in hia galmual Buanli gam Pa Thang Pian Khai i Leicial tuibul kim tengah Zothau gin ahi lo, Galkap te thau ging namte 2 vei ging za ung " cih gen kha uh hi. Amau genna mun kim teng mah ah Ngalbualte mahin zonpih pah uh a, nasiatak akizon khit ciangin Pa Thang Pian Khai i leicial tuibul CNF te in Hausapa a khawlpih tawpna mun mahah Tungzang Hausapa Pa Zam Tung Thang @ Lalsing pa a sisa in kimukhia hi.

A Awmpi Tungah Lai Suang:
November 25,2000 (Saturday) ni a CNF te'n Inn pan a paikhiatpih / akaplup uh pen a sihzawh ni 4 cinni November 28,2000 (Tuesday) ni nitak lam (2:00Pm) hun pawlin kimukhia a, nitak lam nai (4:00Pm) hunin a luang Tungzang khua kitun hi. CNF te' gamtat siat dan pen Tuilam kiang botung khatah tu linlen kawmsa in kaplum in sisak ta zen uh hi. Tua banah CNF te in a Awm tungah laidal khat belhin laigelh uh a, " Tuithang leh Tungzang in CNF sum don inn khat Ks.1000(Tulkhat) pen ani cin ma in hong puaklo, Pa Zam Tung Thang zong Kawlgam galkapte tawh kipawl hi " ci-in lai suang uh hi. Hih a lai gelh uh pen Tanu thuneipi Sia Thang Kap Pau in Daily bu sungah limtak ciamteh in tuni dong om sinsen lai hi. Hih ni pen Tungzang khuabuppi kilinglawng in CNF te le CNF tawh kizom kha nasepna khempeuh tungah khang sawnsawnte dongin kilungkim ngei nawnlo ding ahihna Tungzang khua tangthu bek hilo in, Zomite' tangthu sungah a mangngei nawnlo dingin kiciamteh ta hi.

Kawl galkap 10 in Sigal:
Pa Zam Tung Thang' sihna thu Tedim kumpi zum lamah akizak cingin, Tedim pan Kawlgam galkapte 10 sigal ding le a thute kankawm in pai pah uh a, mi khatin sihgalna Ks.1000/- ta pia uh hi. Sih zanhah ni nitak (11:00Pm) hun pawlin, Inn sung lam a sigalte khempeuh inn pua lamah pusuakkhia sak in,amau laka kihel galkap Siavuan khatin Pa Zam Tung Thang i luang pumpi velin khei (Operation) bawlin limtak sit hi. Tua banah a sih laitak a puansilh pen Kawlgam galkapte in limtak kemin Tedim zumpi lamah pua uh hi. Tua banah Sihvui ni-in galkap 10 te in thau lawng khat ciat lawnin zahtak piakna le khakna nei uh hi. Pa Zam Tung Thang luanghawm pen Tungzang Baptist Church in lungkim huai takin vui uh hi. Pa Zam Tung Thang pen a sih in Kum (44) bek pha pan hi. Hih thute tawh kisai a telzaw a thei nuamte in misipa i Upipa Rev. Dr. Cin Lian Sum (Pastor- Emmanuel Baptist Church), Kawlpi' ciamtehna Dairy tungtawn in kidongthei lai ding hi.

A zi Nangawn in Sih lawh:
Pa Zam Tung Thang a sihni akipan a zi Nu Ning Khan Vung pen lungleng lua mahmah ahih manin, an le tui zong ne zo nawnlo in khakham veii lawh in om hi. A lawmpa nusiat zawh akipan tawmvei ihmu / mengme pan leh " U Thang in hong ompih den hi " ci-in ihmu theilo in om hi. Tua bang teng tawh pai toto in, nasep silbawl akipan sem zo nawnlo zah dingin thakia le lungkia cipin om hi. A sawtsawt ciangin, zatui zaha akipan bawl theih bangin kibawl ta le hoih thei lo ahih manin, a lungsim omzia nangawn man / hoih nawnlo hi. Lungsim hai/ le mawl pian gawp ta ahih manin, October 13,2007 ni-in a teenna Inn sungah deihloh penpen sihna tawh khasiat huai takin amah le amah (--) thu in leitung nusia hi.

Tagah Unau 6 te Topa'n Nusialo:
Amau nupa in Pasian piak pasal (3) leh numei (3) nei uh a, a Nu le pa a sih ciangin a papi uh Rev. Dr. Cin Lian Sum (Pastor- Emmanuel Baptist Church) in Kawlpi ah kemin pantah hi. Pasian huhna tawh tu in a tapa Uzaw pasalte nih Michigan State, USA ah om uh a, numei khat pen Dr. Suum i tapa Sia Mangpi tawh Australia ah om hi. Numei uzaw pen pasal nei-in, a pasal tawh Malaysia ah om in, adang nihte bel Kawlpi ah a papi Rev.Dr. Cin Lian Suum in kem hi. CNF/A te' bawlsiatna hanga nu le pa nei nawnlo hih tagah Unau 6 te Tagahte' lamah a pang tawntung i biak Pasian in nusia peuh mah kei ta hen!


 Source: Pa Khup Sian Sang & Pa Kam Khan Mung, (Tungzang)

Post a Comment

 
Top