0
American gambup ading tulaitak hunin sumzuak/ paizuak nalam tawh kisai haksatna hun saupi khengval thamlo gentheih liangvaih leh kitaang cinlahna/ kitangsap, kitavaih leh haksat pen hun i hong suhsiatna teng khempeuh mah kinusia khin ta zong ahi hi. Ih gam (economic ) lam hong khangto kik in ih dinmun hong thakhauh mahmah kikta zong akici theih hun khat hong tungta ahi hi. Afghanistan gam a galkapna (operation) bawl nate manin galkap tampitakte inn lam hong ciah kik thei ta in, sumzuak nalam kiatsuknate (economic crisis) pan leh gal leh sa tawh i buai nateng khempeuh uh kheng in, laimai thak lem a ih-et hun uh hong tungta zong ahi hi.


Tuni tuhun in sumzuak nalam (economic) hong thakhauh ahih manin, sum kisapna te hong kiam henhan in set (machine ) tawh nasepnate ah tha leh ngal thak tawh hong nungta kik in namgim, gas te leh (energy power) lam hong piang hong khangto khe mahmah hi. Ei America gammite in, leitung gam tuamtuam te mah bangin sumzuak/ paizuak nalam thakiatna (economic down) nate pan suakta khin in, ih mailam nuntak khuasak nading agelzo thei ding dinmun ciang dong kitungkik zo ahi hi.


American gammite i mailam hun pen mitamzaw ahi mizawng (alai hawl mite) te'n nuntakna akip/ akho ngah to kik leh nuntakna kiliangko kimin, sum leh paai ngahna lam khangto leh i hau to semsem theih nading kumpi Obama in genpen in neih zong ahi hi. Mi tualniam zawdeuh te i sumbawl nalam (small business) ih cih in hi thu ahi hi. Hih gam ah mi khempeuh mah in ngahna lamsang ah kithakim in (rights) ngah khawm ding uh hi. Mikimin kal kikim in semkhawm bawlkhawm leh (rule and regulation) thukhun omsate palsatlo in zuih sawm ciat peuh leng' gam khanto nading ahoih bel pen nangawn dong kisemzo takpi ding cih thu in ngaihsut leh tupna ngimna bulpi zong ahi hi.


US President Barack Obama in hih gam sung ading athugenna (sixth state of the union address) aneih madeuh kaal sungteng US states mun tuamtuam ah vak kawikawi masa in athugen ding pawlkhat mipite kiang ngenkholh leh theisakna neih kholh zong ahi hi. Broad Band, Internet lamsang kizopnate belap, khanto nading leh hacker te'n internet sung thusimte buluh leh kisuhsiatna (cyber attacks criminal) te cimansak  nading  leh civil mite i (rights) khempeuh mah kipsak a dal zawh (defend) zo nading thute thupisa in gen pen in neih ahi hi.


Gam pulam (foreign policy) tawh kisai vai agen thupi pen khat ah, IS gal bawl migilo (terrorist) te guhgawt in aciman dong galdo/ kapcimit ding vai agen hun khat sungin, IS group te galhiam leh galkapte zangh in kap theih nading phalna ngah nading (parliament) pan nong vaihawmsak nading uh cih ngetna zong nei kawm ahi hi. Nisuahna lam leitung laizang (middle east) sung tengah, leilam pan lei galkap te tawh nasiatak galkap (operation) khat tawh do kullo leh tua taangin (arab) gam te akipan alian/ azai mahmah (alliance) kipawlkhopna tungah, ko US te makaih in IS galbawl migilote cimansak leh suhsiat mang zo theih nading hanciam in kote in kabawl laitak uh zong ahi hi. Hih vai a i hanciam nate hong huhzo ding Syria gam a om ngaisutna akhauh lualo (opposition leader) pawl khat tawh kote in kipawl in, tha kipia' gal kido khawm ding ahi hi. 


Hiamgamh tawi migilo (terrorist) te deihna alang pang mi khempeuh mah akua2 cilo in kote tawh kipawl in na kasem khawm ding kahi uh hi. Tu a bang hanciamna te in, hun la a sep ding ahih mah bang'ih tupna/ ngimnate i mitkha sungah mansuahlo (concentrate) kawm a ihsep ding uh kisam mahmah ahi hi. Bang2 i ci tazongin kote kithutuakna in gualzawhna hong ngaksak cih genthamlo agualzo teitei ding te kahi uh hi.


Sen (china)gam tawh taangthu (historic) sung aomding khuahun kikhelna lam sep khop nading' vai ah thukim suaikaihna bawl ding thu leh Africa gam nitumna lam (west africa) gam a (ebola) natna bei nading a sem American galkapte i hanciamna teng zong kumpi Obama in gen ahi hi. Iran gam tawh (nuclear) vai kikupna pawite kizom a kikup suak nading vai leh Cuba gam tawh kizopna khangto in ahoih semsem nading vai teng zong gen in neih ahi hi,


American President Barack Obama in Congress ah a guh veihna gambup ading theisak thugenna ah american gamsung om mihausa te kiang pan phiangsiah (income tax ) te khanto a adon nading thu zong limgen pha mahmah hi. Tu tung athugen hun laitak Congress sung atamzaw mun tengah, alang khat party te ahi Republican te'n aluah cimit khit hun a, akhat veihna athugenna zong hisese ahi hi.


(Stocks and shares), sumkholhna (sachouk) leh innmun leitangh huang te (property) neihna,  zuakna pan akingah sumbul/ summet tungah (income tax) te aval in la ding ahih zong in, dollar millions asim a man aneih pu leh pate neihsa gamh (inheritance) te ahi innmun leh leitangte tunga siah (tax) donlo a kikoih akikhawlsak nathute beisak in, gambup khat i alian khia pen sumbul/ sumzatna companyte tungah sum lak/ don  nading, hi bang a aval a sum donna te pan maikum10 sung pello akingah ding' gelna sum US $billion 320te mi tualniam zawdeuh (income) atawmlut mipite tung a sumdon (income tax) akitawm laknate hong dim kik ding cih gen thamlo (community college) te ah akhawn khong (amawkna) liang a sangkak theih nading'cih munte ah kumpipa in zang nuam in mihaksate huh nuam mahmah ahih nathu zong nasiatak in gen khia ahi hi.


Canada gam pan American tuipihuam (gulf) tuipi piau dung teng tawh kizom a kisel/ kikamtamna tawh akidim namgim gas ( pipe line ) koih/ lamh nading leh ama patsa cidam nading (insurance) tawh akibang (obama care) te ah kumpi sum tampitak kizangh ahih manin, alang lamte party (republican ) te tawh akitalden nading khempeuh ah ama thu atun theih nading' kumpi khat i thuneihna (authority) ahi (veto arna) zang in adeihna atun nading zong kumpi Barack Obama in tu tung athugenna ah khauhtak in genkhia zong ahi hi.


Kumpi barack Obama in alang khat (republican) te kiangah  congress leh kumpi kikaal ah kilang muhnate beisak leh khut kilen in i gam i lei ading sem khawm ni ci-in gen zong ahi hi. nung kum sung bangin kumpi barack Obama tunga mipite muanna, thupisakna te aki-et ciang' in nakpitak akiatsuk na pan, abeisa kum bei kuan lam US gam sumzuak nalam (economic) lam akhan theihkik nading Sengam a phualsat American Company tampitakte sam kik in gamsung nasep neihlo mi atengh thum nai bang nasep thak aguan ban thamlo gamsung GDP zong khangsak in, ama tunga mipi muannate hongkhangto vat kik hun zong ahi hi. Tua hun khat sung mah in leitung hiamgamh migilo (terorrist) galdo ciman nading' vai leh leitung kumpigam tuamtuam tawh kipawl khawm in ma mah in lamkaai a, avaihawmna te Kumpipa i gamdang (policy) te tungah gammite i lungsim lazo zong kici thei ahi hi. Gamsung (security) lam bit nading vaite zong sem kawm in aguk-om (millions) a sim'mite noptuam nading (Immigration law) zong khel in mitampite i lungdam nading zong sem khia ahi hi.


Tu a athugen teng khempeuh mah alang lamte (opposition party) khat ahi republican te in abeisa kum November kha a kibawl congress te i (term lang) acin hun a kibawl kitelna (election) ah upper and lower house (parliament) anih ah alang lam (republican) te'n azawh mang laitak athugenna ahih man, nasiatak in alangte i nialna (kan-kuatna) athuak na pan akumpi thuneihna (veto-arna) tawh pang a agammi ahaksa mizawng te i phattuam theih nading azong tanghtangh khat leh mi ahehpih phadiak kumpi khat ahih na tutung leitungah gam thupi leh gam sangpen, gam khangto pen gamkhat a aminthang den Pasian thupha piak United States of America gam abeisa kum te sang bangkim ah hong khantona thu aguk veihna gammite kiang a thugenna (sixth state of the union address) tung tawn in kimu thei zong ahi hi. 


A ma hunsung America gam in gamsung (domestic) namgim tui (oil) tawhna lam ah (hi-tech) ahi (technology) asang mahmah tawh nasem tosak uh ahih manin, nisim in kisimzolo liangin US gam sungah piangta ahih na leh leitung mun tuamtuam pan lei kul nawnlo ahih man leitungbup (gas) sathau man uphuailo liang zahkhat in kiam zong ahi hi. Tua thu zong Obama in limgen pha mahmah hi.


Pasian thupha sang i mipih tampitakte tenna thupha angah gam American gam ah leitung kumpi akici theih a sawmli leh lina kumpi barack Obama i a (term) nihna abei kuan agam khantona thugenna thupi khat ahih man leh Sia Khai Bawi in i mipihte phattuamna angah theih nading adeihsakna hong nget (request) na teng hang' hi thu cingtakna bangmah neih kei tamah leng, hong let khia a hong hawmsawn kahi hi. Laisim mimal khat ciat tungah Topa'n thupha hong piaksak ta hen! Amen


Kham Khan Suan (Artist Kyaw Kyaw Oo)


Post a Comment

 
Top