0
Laimalte’ Hoihna                                                                              
                                                       By: Khat Thang



A – An ; An nek ding zong in. Hun maan takin an nek zawh ding hanciam in. Na pumpi hong cidam sak dingin, nasep tha hong nuam sak ding hi.



B – Biak ; Biak piakna hanciam in. Pasian biak ding, phat ding, Pasian hoihna tecii pan ding lawp den in. Tua hi leh a hunhun in Pasian in na nuntakna hong laamsang ding hi. Na heina mun khempeuhah a hoih penpen dingin na hanciamna pen hong mu gige Pasian na biakna ahih lam phawk den in.



C – Citak ; Citak den in. Mihing manphatna pen bangzahin citak a hihiam cih tungah tampi kinga hi. Na upna ah citak in. Na nasepna ah citak in. Na pil sinna ah citak in. Na lawmngaih tungah zong citak in. A citakte mite muanlesuan suak thei hamtang uh hi.



D – Dual ; Dual pahpah kei in. Gentheih haksatna na tuah ciangin dual ken la, hangsan takin mainawt in. A dual pahpahte cikmah hunin lawhcing ngei lo hi. Siksekpa in temta a dual pahpah lohna dingin mei sa mahmah sungah tamveipi a koih kul hi. Hamsatna tampi na phut khak leh a dual lo ding, a gualzo ding mi na hih lam kiphawk in. Dual buang lo ee maw khangthakte!



E – Etteh ; Etteh ding a hoihte etteh pah in. A siate etteh ken la, pelh in. Na mapanna peuhah na etteh theih ding mi ahi a, thu ahi zongin tampi na om hamtang kha ding hi. Etteh siam in la, khangto in.



F – Fuh ; Fuh theih semsem na ding kizep siam ding, exercise bawl ding kisam hi. Tua hi leh, pumpi cidamin, tha hoih ding banah mel zong hong etlawm semsem ding hi. Fuh pen Tedim, Zomite a dingin kammal thak hi in, cilesa siangtho, mel hoih bek hi lo, tha hoih, it huai le ngaihbang,.. cibangteng a kigawm khop teh Fuh kici hi. Tua banah nasep xilbawl tuahphatna, hawhna ciahna ah kamphatna, lawhcinna, lamet lohpi hamphatna khat peuh ngah vatna cihte zong ‘Fuh’ kici hi. A fuhte kieng mahmah hi. 



G­ – ­Gel ; Gel kholhna tawh nasem in. Na mailam ding gel kholhna nei hamtang leteh na mazang zaw hamtang ding hi. Gel kholhna mel nei lote huih nunnunna zui in kiveivei thei uh hi.



H – Hawmsiam ; Hawmsiam ding kisin in. Na siamna, na theihna, na pilna le na hauhnate midandte tungah hawmsawn in. Midangte tungah na hawmsiamna khempeuh nang tungah hong tungkik pelmawh kha ding hi.



I – It ; It-na tawh na lungsim dim sak in. It-na na neih nak leh nuntak nuamsa in, lungdamna tawh na kidim tawntung thei ding hi.



J – Jekai ; Jekai pen hoih lo hi. Gamtat luhek jekai loh dingin kisin kul hi. Vai khat peuh na neih simin hun lap ding hanciam in. Mi kician khat na hihna na lahkhiat nop leh jekai ngei kei in. A jekaite nunung den hi.



K – Khinkhaii ; Khinkhaii in gamta in. Nasepna peuhah a sia le pha ding khinkhaii tawntung in. Na kimlepam ah thupha le thusia tampi om khawm den hi. Na khinkhaii siamna tawh kizui-in thupha na ngah lel ding hi. Nisim phial in khinkhaii ding kisam tampi na tuak kha den ding hi.



L – Lawm ;  Lawm hoih neih ding kisam hi. Na lametna, na sunmangte le nopna, dahnate na kuppih dingin lawm hoih zong in. Leitungah lawm hoih kisam lua hi. Lawm hoih na muh nop leh midangte a dingin nang mahmah lawmhoih suah sawm masa in. Na khalum tuam ding hi.



M – Maisak ; Maisak cih ciangin, mai siang sakin, manggilh suak pah ding cih ahi hi. Nang lungsim tawh kilehbulh gamtatna, thulela khat peuh na tuahkhak leh maisak zawh ding hanciam in. Maisak zawh lohna in nanglenang gim kipiakna nam khat hi. Leitungah mikim in khialhna a kinei kha thei ciat mah ahih lam phawk in. Mawhna maisakna tawh na lungsim vangik suahkhia in.



N – Nawlh ; Nawlh cih ciangin a hoih lo thulela, nekledawn, gamtatna hoih lo khempeuh nawlh in. Na lungsim sungah mun pia kha kei in. Tua hi leh na tupna mazang takin na tung zo ding hi. Na mailam ah gualzawhna lianpi na lawh zawh na ding pen tu laitakin a neucik khat na kidek zawhna, na nawlh zawhna peuh hong hi lel kha ding hi. A hoih pom in la, a sia nawlh in.



O – OL ; OL takin na khat pepeuh ngah sawm kei in. Pasian in I nuntak sungin dik ding huih, khuavak cihte a mawkna in hong pia hi. Tua lo leitungah na dang tuamtuamte a mawkna in a kingah om lo hi. OL no takin a kingah pepeuh la kha kei in, na kisik kha ding hi. Hanciam tenten a ngahte mah manpha zaw kha thei hi. A ol bebek na lemet khak leh thadahna tawh na khantul in na hau zo kei kha ding hi.



P – Phawk ; Phawk ding kilawmte phawk in. Na NulePa, sanggam ulenaute phawk bek hi lo-in, mizawng, mi cimawh genthei dongtuakte phawk zawh zahzah na phawkna lak in. Hunna na piak theih zahzah pia in. Tua pen Pasian deihna zong hi-in, na thupha kibehlap na dingin kongkhak zong ahi hi.



Q – Qungliat ; Qungliat pen kammal thak hi. A deihna in, thukhual, kiniamkhiat, thumaan, kuhkal, hanciam, diktat cih bangteng kigawm a genkhopna (honesty) kammal tawh a kibang ahi hi. A qungliat mite cikmah hunin sum ngei lo ding hi. 



R – Reibi ; Reibi pen kammal thak hi. Credit cih kammal tawh a kibang in zat ding deih kammal ahi hi. Reibi hoih na ngah zawh ding hanciam in. Reibi na zat pepeuh lohkik pahpah in. Tua hi leh na dongtuak ngei kei ding hi. Tangthu hoih I neih theihna dingin I nuntakna mahmah reibi hoihte tawh nisimin kilam beh kul hi. Reibi a hoih kei leh bel leiba kihau thei hi. 



S – Sin ; Sin ding thu hoihte sin in. Sem sin dih in, Bawl sin peuhmah dih in. Kisin limlim lecin nanglenang na ngawn in na up ngam loh zah dongin na lawhcing dinga lamdang na kisa phial ding hi.



T – Thei ; Theih telna thupi hi. Na sepnop nasep, na pai nopna mun cihte thei masa leteh na mazang ding hi. Nun takna ah haksatna om zel lawhcinna zong om zel cih thei in. Zan khual mial khitteh zing nitak hong suakkik zel cih thei in. Sihna gal khat ah nuntakna om hi cih thei in.



U – Uap ; Uap na ngah nop leh nang midangte nopna dahnate ah va uap masa in. Leitung mihingte lunggulh mahmah khat in nopna dahnate ah hong ki-uap ding ahi hi. Mi dangte na uap zawh ding thupi hi.



V – Vawh ; Vawh ding in khai ci hoih zong in. Na vawh bangin na at ding hi. Khaici hoih vawh zote in mitmuhin hong at takpi mawk uh hi. Nang mahmah khaici hoih na hih ding zong thupi mahmah hi.



W – Wangkip ; Wangkip pen kammal thak mah hi. (Discipline) cih kammal tawh kibang dinga I deih ahi hi. Wangkip nei in. Tua hi leh na gualzo ding hi. Wangkip a nei khempeuh khangto litlit pah uh hi. 



X – Xil ; Xil cih kammal pen nasep na khat peuh ah hi cih ding ci-a, seplehawm zia dingte a banbanin na mitkha ah na muh kholh sitset pen xil ki ci hi. Xilbawl pen nasepxilbawl cih kammal pan hi. Xilbawl hoih neih ding hanciam in. xilbawl sialepha khen siam in. A pha xilbawl in hong lungdam sak dinga, gual zawhna hong mu sak ding hi.



Y – Yil ; Yil siamna pen thupi mahmah hi. Yil cih pen (Manage) cih bang (organize) cih bang kammalte tawh a kibang ahi hi. Na hun yil siam in. Na sum yil siam in. Pilvangtakin na nasep xilbawlnate yil sitset den zo dingin kisin in. Tua hi leh haksatna na phuzo dinga, na navak ding hi. Yil siamna in na nuntakna ah a thupi masa bang cih hong mukhia sak ding hi. Yil siamna in lungkimna zong piang sak hi.



Z – Zaisak ; Zaisak cih pen (Zoom) cih kammal tawh kibang hi. Na muhna zaisak in. Na lungneu hun ciangin Pasian hong it na zaisak in. Mawh nein a kisak hun in Pasian hong gupkhiatna zaisak in. Na nuntakna ah thupha tampi hong lut theihna dingin na lungsim kongkhak zaisak in. Na sep theihna zaisak in la, na sunmangte zaisak in. Tua hi leh na zingciang ding pen hong limci semsem ding hi.






**kammal thakte pen mimal phuhtawm hiphot hi. Na lungsim hong nawngkai sak leh kingai dam phot ni aw**

Post a Comment

 
Top