0


~~ Rev. Dr. J.M. Ngul Khan Pau

Pianthakna thu kigenna leh cialpi tamna khuate kigen hileh Lamka zong kihel dingin ka um hi. Pasian hehpihna tawh veina nei khitui tawh cialpi bawl thei a hunhunin Topa’n mi hong pia hi. Kei zong 1981 pan 1986 dong evangelist semin kha mangthang veina tawh hun ka zang kawikawi hi. Tua hun lai-in mi khat hong pianthak nadingin veina tak tawh thungetna kinei a, gupna lamlahna bang zankim zankhang dongin kihanciam hi. Pianthak zawh ciangin Khristian nuntakna ding kihilhna a kineih hangin kicing peuhmah lo hi. Khalam ah piangthak ahih hangin khangto nawnlo a tamzaw kihi dingin ka um hi. Tua hangin piangthakte’ tenna khuapi a kihih hangin “piangthak” gim nam nawnlo, a piangthaklo mah tawh kibangin kinungta ta hi. 


Evangelist sem a ka vaksuk vaktoh lai-in, “Na piangthak ta hiam?” cih leh “Bang ni bang hunin na piangthak hiam?” cih thupi in ka nei hi. Ka ngaihsut kik ciangin tua hun tawh kituakin ahi ding mah zong ahi hi. Vantung tung dingin mite kilim hansuah mahmah a, ahi zongin leitungah thu-um mi bangin bang ci nuntak ding cih kihilhna kithupi ngaihsun lo hi. Rev. Dr. Khaizakham in, “Pianthak zawh ah bang?” cih laibu hong bawl a, kiphattuampih mahmah hi. A piangthak a tamzaw khantohna nei loin nungtolh ding bek a ngak hileh kilawm uh hi. 


Tuni kong gennop in - i pianthak dan kibang lo a, ahi zongin i pianthakna kibang ciat hi; Pasian hong hotkhiat vive ihi hi. Stanley Jones in a genna ah, pianthak dan nam nih om a, khat pen “damdam” (gradual) a hong piangthak leh “thakhat” (sudden) thu a piangthak hi ci hi. Ama muhna ah leitung gam tuamtuam ah tua “damdam” maw “thakhat” a piangthak koi tamzaw ding hiam cih dotna a bawl kawikawina panin, “damdam” a piangthakte 60% hi a, “thakhat” a piangthak 40% pha cih mu hi. Damdam a piangthak mite Khristian innsung panin hong khangkhia mite hizaw deuh uh hi. Amau Pasian thu neutung a kipanin na za uh a, tua thuhoih a zakte un amau sungah upna leh kikhelna piangsak hi ci hi. Amau a pianthak ni uh a gencian theih loh uh hangin Khris sungah nungta ahih lam uh kithei uh hi. Thakhat a piangthakte ahih leh Pasian thu zong na thudon loin amau phasak bangin a gamtat lai-un Pasian itna in pumkhek a, hotkhiatna ngahte ahi uh hi, ci hi. 


Dr. Billy Graham tangthu i sim ciangin ama pianthakna pen Mordecai Ham thugenna pan hi. November 1, 1934 nitakin Topa Jesu Honpa leh Topa in na sang hi. Ahi zongin a zi Ruth Bell Graham ahih leh China gam a missionary a kuan Dr. Nelson Bell i tanu ahi hi. A neutung a kipanin Pasian thu tawh kipattah innsung pan ahih bangin Topa itna sungah amah na nungta hi. A pianthak ni tua ni hi cih ding Ruth in gen thei lo hi. Ahih hangin Jesu Khris tawh kizopna kiciantak nei cih kithei hi. Tua mah bangin Chuck Colson zong Watergate Scandal (President Richard Nixon right hand man) hangin thong (prison) na tung a, tua sung panin Jesu Khris tawh kizopna hoihtak hong nei hi. Ama pianthakna thupi kisa-in ama kikhelna tangthu gen dingin mun tuamtuam ah kisam kawikawi hi. Ahih hangin a zi Patty leuleu pen Khristian innsung hoih mahmah ah na khangkhia a, mite’n “nang bang hun a piangthak na hiam” ci-in a dot uh ciangin, “Aw, ken a ni a kha thei keng, ahi zongin Topa sungah nungta ka hi cih ka kithei hi,” ci-in dawng zel hi. 


Dr. Khaizakham in a beisa kum 10 lai in a thugenna khat ah, khua khat khangno camp thu a gen ka phawk kik hi. Tua khangno camp ah zu leh sa tawh a zongsang, mi tawh a kivua a kitawngte honkhat kihel hi ci hi. Tuate a pianthak theih nadingin thungen pawl nupi hon khat mah kihel hi. Tua bangin mawhna panin Jesu hong tatkhiatna thu a zak uh ciangin tua zudawn, khuasung khuapua buaisak khangno pawlkhat mawh kiphawkna hong nei-in Jesu Gumpa leh Topa in hong sang uh hi. Amaute pianthakna pen khitui naptui tawh a hih manin mite’ lungsim lawng mahmah a, a diakin amau adingin thungen nupite bangin itna tawh kahpi ngekngek uh hi ci hi. Amau pianthakna hangin khitui tampi luang a, a lungdampih zong mi tampi om hi. Tuate lakah tangval khat mite’ theih in mawhna a bawl ngei lo, ahih hangin mimawh hihna kiphawkin ama omna munah Jesu Honpa in na sang hi. Kuamah in kahpih kha lo, a teci panna (testimony) zong mite’n phawkpih khollo khat hi. Tuapa missionary in kuan a, Topa’ adingin na lianpi semkhia hi, ci hi.  


Tuni in na piangthak dan damdam maw ahih kei leh thakhat hi ding hi. Bangbang ahi zongin phamawh lo hi. A thupi pen ah na pianthak ding thupi hi. Na pianthak dan testimony thupi mahmah napi na khantoh kei leh poi mahmah ding hi. Na khalam nuntakna a khantoh lam mite in a muh kei leh na Kristian nuntakna kiplo ahih manin nungtolh kik ding lauhuai hi. Kha Siangtho nei in, kha sungah nong piankhiat nak leh ann nong duh ding a, na khangto ding hi. A nungta peuhpeuh khangto hi. Tunai a ka laisimna khat ah laibu gelhpa in pianthakna pen Israelte’n Tuipi San (Red Sea) hong kan tawh genteh a, tua ciangin Kanaan gam pen gualzo nuntakna tawh genteh hi. Ama genna panin mi tampi a pianthakte (Tuipi San palkhin) za-khat panin mi sawm-khat khawng bek Kanaan gam (gualzo nuntakna) tung uh hi. Tua ahih leh 90% pen Tuipi San kan khin zo, Kanaan lah lut loin gamkeu lakah sih dong om uh cihna hi. Tua hangin i Pawlpite piangthak mite omna ahih hangin “seihnel gamkeu sung” nungtate bangin mawhna bawlna, kigensiatna, kihatzatna leh ei ading bek lunggulhna tawh kidim hi. Gamciam gam ah na lut kei leh na pianhtak hangin guallel nuntakna tawh na nungta tawntung ding hi. 


A piangthak khin mi na hih leh kha sungah nuntakna tawh gamtat ding na hanciam nuam ding hi. I gamtatna le ngaihsutna ah Topa bang semsem a khangto dingin Pasian in thupha hong pia hen. Amen.

Post a Comment

 
Top